Kriolezja

Kriolezja (krioanalgezja, krioneuroablacja) jest zabiegiem, którego celem jest czasowe wyłączenie funkcji czuciowych wybranych struktur obwodowego układu nerwowego przy zastosowaniu niskich temperatur. Jest funkcjonalnym odpowiednikiem blokad nerwowych, pozbawionym działania ubocznego i ogólnoustrojowego. Jest zabiegiem z wyboru u pacjentów z rozrusznikiem serca, których stan może nie pozwalać na blokady farmakologiczne. Zabieg jest krótki, bezpieczny i minimalnie inwazyjny, wykonywany w znieczuleniu miejscowym. Może być stosowany jako element wspomagający rehabilitację. Zniesienie bólu pozwala na lepszą współpracę rehabilitowanego pacjenta, natychmiastową poprawę jakości jego życia, a tym samym na szybsze i dłużej utrzymujące się efekty rehabilitacji, a często całkowite wyleczenie. Brak efektów ubocznych i działań ogólnoustrojowych pozwala na wielokrotne stosowanie kriolezji u tego samego pacjenta.

Kriolezja jest bardzo bezpieczną metodą leczenia p/bólowego nie ma działań ubocznych, gdyż czynnikiem działającym na unerwienie czuciowe poszczególnych części ciała jest niska temperatura /–70 stopni/.

Każda część naszego ciała jest unerwiona przez nerwy czuciowe, które wywołują odczucie bólu w trakcie zmian chorobowych w obrębie stawów, ścięgien, mięśni. Działanie na nerwy czuciowe niską temperaturą wywołuje przerwanie przewodnictwa, wywołuje długoterminowy efekt p/bólowy, do czasu regeneracji nerwu, gdyż proces kriolezji jest odwracalny. Ustąpienie bólu, kręgosłupa, stawów, ścięgien i mięśni trwa nawet do 2 lat.

Kriolezję można powtarzać, gdyż nie ma działań ubocznych i nie wywołuje efektu trwałego. W naszym ośrodku, kriolezja jest jednym z elementów złożonego procesu leczenia, który znacznie ułatwia proces leczenia i utrwala jego efekty.
Ból kręgosłupa jest wywołany zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie dysków, stawów międzykręgowych, więzadeł, który eleminujemy przez działanie niską temperaturą na unerwienie sinuwertebralne. Są to nerwy które odchodzą od korzeni dzeniowych, unerwiają czuciowo poszczególne części kręgosłupa i stawów.

Bardzo dobre efekty przeciwbólowe daje kriolezja w schorzeniach ortopedycznych zarówno pourazowych jak i zwyrodnieniowych.

Technika zabiegu i opieka pozabiegowa

Kwalifikacja do zabiegu odbywa się po badaniu klinicznym, analizie badań obrazowych, ale przede wszystkim po pozytywnym wyniku iniekcji diagnostycznej w okolicy planowanej kriolezji z użyciem lokalnego anestetyku. Redukcja bólu o ponad 70% (nawet krótkotrwała) jest dobrym wskaźnikiem prognostycznym. Należy ułożyć pacjenta odpowiednio do topografii nerwu, który ma być celem zabiegu. Znieczulenie miejscowe skóry, wprowadzenie sondy mrożącej może nastąpić przez mini nacięcie skóry lub torem kaniuli wenflonu, który pozwala na przeprowadzenie sondy mrożącej również przez barierę powięzi. Sonda mrożąca wprowadzana jest pod kontrolą USG lub RTG (ramię C) i tak kierowana, aby jej końcówka (czoło aktywne) znalazła się w bezpośrednim sąsiedztwie nerwu. Jeżeli aparat wyposażony jest w stymulację – położenie nerwu można potwierdzić stymulacją czuciową (100 Hz) i ruchową (2 Hz). Jeżeli podczas stymulacji czuciowej ból odczuwany przez pacjenta ma podobny charakter i topografię do bólu typowego dla pacjenta, uzyskuje się dodatkową informację diagnostyczną i pozytywny czynnik rokowniczy. Zazwyczaj przeprowadza się 2–3 cykle mrożenia trwającego 1–2 minuty z odstępem między cyklami 30–45 s pozwalającymi na odmrożenie sondy. Większość celów w zakresie nerwów obwodowych jest dobrze dostępna dla kontroli USG, pozwalając na bezpośrednie śledzenie powstającej kuli lodu. W zakresie kręgosłupa wystarczą kostne punkty odniesienia do lokalizacji gałązek stawowych, choć w obecności implantów lub nasilonych zmian zwyrodnieniowych i deformacji lokalizacja ich może być znacznie utrudniona lub wręcz niemożliwa (cień akustyczny).

Zabieg może być wykonywany ambulatoryjnie. W czasie jednej sesji można zamrozić kilka punktów, w zależności od tolerancji pacjenta na ból, który związany jest początkowo ze stymulacją nerwu, a potem w początkowej fazie mrożenia z jego drażnieniem przez niską temperaturę. Jeżeli jest on nasilony, można porcjować czas mrożenia w cyklu lub podać lokalny lek znieczulający. Pacjent po 15 minutach obserwacji może udać się do domu samodzielnie.